W obliczu globalnych wyzwań klimatycznych i rosnących wymagań dotyczących dekarbonizacji, polskie spółki gazowe poszukują nowych kierunków rozwoju, które pozwolą im zachować konkurencyjność w zmieniającym się otoczeniu energetycznym. Jednym z najbardziej obiecujących obszarów jest zielony wodór, który może odegrać kluczową rolę w transformacji energetycznej Polski i całej Europy.
W tym artykule przyjrzymy się, jak polskie firmy gazowe inwestują w technologie wodorowe i jakie są perspektywy rozwoju tego sektora w najbliższych latach.
Czym jest zielony wodór i dlaczego jest ważny?
Zielony wodór to wodór wytwarzany w procesie elektrolizy wody przy użyciu energii elektrycznej pochodzącej ze źródeł odnawialnych, takich jak energia słoneczna czy wiatrowa. W przeciwieństwie do wodoru szarego (wytwarzanego z gazu ziemnego) czy niebieskiego (z gazu ziemnego, ale z wychwytywaniem CO₂), zielony wodór ma zerowy ślad węglowy i jest uważany za kluczowy element przyszłego, neutralnego klimatycznie systemu energetycznego.
Zielony wodór ma szeroki zakres zastosowań, które mogą przyczynić się do dekarbonizacji gospodarki:
- Transport — jako paliwo w pojazdach z ogniwami paliwowymi
- Przemysł — jako surowiec do produkcji chemikaliów i nawozów
- Energetyka — jako sposób magazynowania energii odnawialnej
- Ciepłownictwo — jako paliwo do ogrzewania budynków
Polskie spółki gazowe a wodór
Największe polskie spółki gazowe dostrzegają potencjał wodoru i aktywnie inwestują w rozwój technologii wodorowych. Oto przegląd najważniejszych inicjatyw:
PGNiG - Strategia wodorowa na lata 2025-2030
PGNiG ogłosiło swoją strategię wodorową w lipcu 2024 roku, zakładając inwestycje o wartości ponad 7 miliardów złotych w rozwój technologii wodorowych do 2030 roku. W ramach tej strategii spółka planuje:
- Budowę 10 instalacji do produkcji zielonego wodoru o łącznej mocy 100 MW
- Rozwój infrastruktury do magazynowania i transportu wodoru
- Uruchomienie 30 stacji tankowania wodoru w głównych miastach Polski
- Projekty badawczo-rozwojowe w zakresie mieszania wodoru z gazem ziemnym w istniejących sieciach gazowych
PGNiG już uruchomiło pilotażową instalację do produkcji zielonego wodoru w Odolanowie, która wykorzystuje energię z pobliskiej farmy fotowoltaicznej.
Orlen - Program Hydrogen Eagle
Orlen realizuje ambitny program Hydrogen Eagle, który obejmuje budowę hub'ów wodorowych w Polsce, Czechach i na Słowacji. W ramach tego programu spółka planuje:
- Instalacje o łącznej mocy ponad 250 MW do produkcji zielonego wodoru
- Sieć ponad 100 stacji tankowania wodoru w Europie Środkowej
- Trzy doliny wodorowe w Polsce, które będą integrować produkcję, transport i wykorzystanie wodoru
Orlen już uruchomił stacje tankowania wodoru w Warszawie i Krakowie, a kolejne są w trakcie budowy.
Polskie LNG - Dostosowanie infrastruktury do wodoru
Polskie LNG, operator terminalu LNG w Świnoujściu, również włącza się w trend wodorowy. Firma pracuje nad:
- Dostosowaniem części infrastruktury terminalu do obsługi wodoru
- Projektem pilotażowym produkcji wodoru z wykorzystaniem nadmiarowej energii chłodniczej z procesu regazyfikacji LNG
- Współpracą z portami morskimi w zakresie wykorzystania wodoru jako paliwa dla statków
| Spółka | Główne projekty wodorowe | Planowane inwestycje do 2030 | Stan zaawansowania |
|---|---|---|---|
| PGNiG | Instalacje produkcyjne, stacje tankowania, badania nad mieszankami H₂/gaz ziemny | 7+ mld PLN | Działająca instalacja pilotażowa, zaawansowane plany wdrożeniowe |
| Orlen | Program Hydrogen Eagle, doliny wodorowe, stacje tankowania | 10+ mld PLN | Dwie działające stacje, projekty w budowie |
| Polskie LNG | Adaptacja terminalu LNG, wodór z energii chłodniczej | 2+ mld PLN | Faza badawczo-rozwojowa |
Wyzwania i perspektywy rozwoju
Mimo obiecujących perspektyw, rozwój sektora wodorowego w Polsce napotyka na szereg wyzwań:
Wyzwania technologiczne
- Wysoki koszt elektrolizerów i konieczność ich skalowania
- Wyzwania związane z magazynowaniem i transportem wodoru
- Potrzeba rozwoju infrastruktury tankowania dla pojazdów wodorowych
Wyzwania ekonomiczne
- Obecnie wysoki koszt produkcji zielonego wodoru w porównaniu do wodoru szarego
- Potrzeba mechanizmów wsparcia finansowego dla rozwoju rynku
- Konieczność dużych nakładów inwestycyjnych
Wyzwania regulacyjne
- Potrzeba jasnych ram prawnych dla rynku wodoru
- Standardy bezpieczeństwa i certyfikacji dla technologii wodorowych
- Integracja z politykami UE, w tym Europejskim Zielonym Ładem
Perspektywy rozwoju do 2030 roku
Eksperci przewidują, że do 2030 roku polski rynek wodoru może osiągnąć wartość 15-20 miliardów złotych rocznie. Zakłada się, że:
- Moc instalacji do produkcji zielonego wodoru w Polsce osiągnie poziom 2 GW
- Koszty produkcji zielonego wodoru spadną o ok. 50-60% dzięki efektowi skali i postępowi technologicznemu
- Powstanie ok. 150-200 stacji tankowania wodoru
- Na polskich drogach pojawi się ok. 10 000 pojazdów napędzanych wodorem, głównie autobusy i pojazdy ciężarowe
"Zielony wodór to nie tylko szansa na dekarbonizację, ale też na reindustrializację polskiej gospodarki. Możemy stać się ważnym graczem w nowym łańcuchu wartości, od produkcji elektrolizerów po nowe zastosowania wodoru w przemyśle i transporcie."
— Jarosław Dybowski, Dyrektor Wykonawczy ds. Energetyki, PGNiG
Podsumowanie
Zielony wodór stanowi strategiczny kierunek rozwoju dla polskich spółek gazowych, umożliwiający im dywersyfikację działalności i przygotowanie się na erę post-węglową. Mimo licznych wyzwań technologicznych, ekonomicznych i regulacyjnych, firmy takie jak PGNiG, Orlen i Polskie LNG konsekwentnie inwestują w rozwój technologii wodorowych.
Przewiduje się, że w ciągu najbliższych lat sektor wodorowy w Polsce będzie dynamicznie się rozwijał, wspierany przez polityki krajowe i unijne. Dla spółek gazowych oznacza to nie tylko nowe możliwości biznesowe, ale również szansę na pozostanie ważnymi graczami na rynku energetycznym w warunkach transformacji energetycznej.
Obserwując obecne tempo rozwoju, można przypuszczać, że do 2030 roku Polska będzie posiadać znaczący potencjał w zakresie produkcji i wykorzystania zielonego wodoru, co przełoży się na nowe miejsca pracy, innowacje technologiczne i redukcję emisji gazów cieplarnianych.
